اصطلاح آروماتیک در لغت به معنای معطر و خوشبو است. گروه عطرهای آروماتیک از قدیمی‌ترین ترکیبات در بین گروه‌های بویایی هستند. همین قدمت این گروه بویایی باعث شده است، که واژه آروماتیک، به نوعی، مترادف واژه معطر تلقی شوند.
در علم عطرسازی و براساس تعاریف کلاسیک فرانسوی، واژه آروماتیک به دسته‌ای از نُت‌ها تعلق می‌گیرد، که رویکردی گیاهی، سبز و سرزنده دارند. یکی از مهم‌ترین دلایل رایج شدن و عمومیت پیدا کردن مواد آروماتیک، در دسترس بودن مواد اولیه در طبیعت است.
دلیل دیگر برای محبوب بودن این گروه بویایی، خواص شفابخش بسیاری از گیاهان به کار رفته در گروه بویایی آروماتیک است. بشر از زمان‌های دور، به قدرت جادویی گیاهان و رایحه آن‌ها پی برده و از هر کدام به نحو موثری استفاده کرده است.
شواهد معماری و باستانشناسی در تاریخ نشان می‌دهد، که باغ‌های معطر برای درمان به روش آروماتراپی، در تمدن‌های اژه‌ای و رومی برای دوره‌ای رونق داشته است. گروه آروماتیک اغلب از ترکیب نت‌های مریم گلی، رزماری، زیره سبز، اسطوخودوس و دیگر گیاهانی ساخته می‌شوند، که بوی تند علف مانندی دارند.
در واقع، در دسته‌بندی آروماتیک، عطرهایی وجود دارند، که از ترکیب نت‌های مختلف با نت‌های آروماتیک و گیاهی تشکیل شده‌اند. گیاهان گروه آروماتیک به دلیل بوی سبز، گیاهی، تلخ و تندی که دارند، بیشتر در عطرهای مردانه مورد استفاده قرار می‌گیرند و برای عطرهای زنانه‌ای از گروه آروماتیک استفاده می‌شود.
دسته‌بندی گروه بویایی آروماتیک چگونه است؟
عطرهای گروه آروماتیک اغلب خنک هستند و تلخی نسبی و ویژه‌ای در آن‌ها دیده می‌شود. البته این تلخی با دقت بویایی فراوان قابل تشخیص است و به جز در موارد خاصی که نت گیاه‌مانند عطر بسیار پیچیده باشد، می‌توان تلخی را متوجه شد.
عطرهای گروه بویایی آروماتیک با توجه به ترکیب شدن‌شان با نت‌های مختلف، به پنج زیر گروه تقسیم می‌شوند:
آروماتیک آبی (Aromatic Aquatic)
در این گروه نت‌های تازه و آروماتیک با موادی که حس آب دریا را به شما القاء می‌کنند ترکیب می‌شود و حسی سبز، تلخ و در عین حال احساسی شور همانند آب دریا را به وجود می‌آورند. عطرهای آروماتیک آبی، اغلب مردانه و نشاط آور هستند و مشام انسان را آزار نمی‌دهند.
از معروف‌ترین عطرهای این دسته، می‌توان به ادوتویلت‌های آکوا دی جیو جورجیو آرمانی (Giorgio Armani Acqua di Gio)، دیویدف کول واتر (Davidoff Cool Water)، آکوا پور هوم بولگاری (Bvlgari Aqva Pour Homme) و ادوپرفیوم زرجوف ۴۰ ناتس (Xerjoff 40 Knots) اشاره کرد.
آروماتیک فوژه (Aromatic Fougere)
فوژه از واژه‌ی فرانسوی Fougere به معنای سرخس گرفته شده و شامل نت‌هایی سرشار از اسطوخودوس، گل شمعدانی، خزه و چوب است.
مبتکر گروه بویایی فوژه خانه عطر هوبیگانت بود، که برای اولین بار ترکیبی از کومارین را در عطرسازی استفاده کرد. کومارین طبیعی در گیاهانی همچون تونکا یافت می‌شود و بوی علف تازه را دارد.
ماده کومارین با بوی شناخته شده‌ای شبیه به بوی کاه تازه، درو و با حالتی نیمه ادویهای، نیمه توتونی، برای اولین بار در سال ۱۸۲۰ از دانه تونکا استخراج شد. این ترکیب نخستین بار در سال ۱۸۸۲ توسط عطرساز بزرگ و شناخته شده کمپانی هوبیگانت، یعنی Paul Parquet مورد استفاده قرار گرفت.
عطرهای قرار گرفته در گروه آرومایتک فوژه، ترکیباتی با محوریت آروماتیک دارند، که عموما با استفاده از اسطوخدوس و دانه تونکا یا همان کومارین ترکیب‌بندی می‌شوند. ماهیت غالب این دسته از عطرها، تمایل زیادی به مردانگی دارد.
عطرهای آروماتیک فوژه اغلب رایحه‌ای غلیظ، تند با حالتی گرم و تا حدودی تلخ و کلاسیک است و بویی سرشار از پودر و خاک دارد.
از معروف‌ترین عطرهای این گروه، می‌توان به ادوتویلت‌های ورساچه اروس (Versace Eros)، دیور ساوج (Dior Sauvage) و آزارو پور (Azzaro Pour) اشاره کرد.
آروماتیک میوه‌ای (Aromatic Fruity)
در این گروه از نت‌های آروماتیک، با ترکیب بویی سرشار از میوه‌های تازه مواجه می‌شویم. نتیجه این ترکیب، عطرهایی با طراوت و تا حدودی خنک هستند. تشخیص این گروه کمی سخت است، زیرا در تنفس عمیق، تنها بوی میوه‌ها احساس می‌شود.
این زیرمجموعه، از جدیدترین دسته‌ها در گروه بویایی آروماتیک است و حالتی از نم و شرجی بودن را القا می‌کند. میوه‌های انجیر، طالبی، هندوانه، گواوا، پَشِن فروت، و گلابی، اغلب در این ترکیب عطری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این گروه به دلیل تضادی که بین دو حالت آروماتیک و میوه‌ای وجود دارد، گروه چندان گسترش یافته‌ای نیست و تعداد عطرهای آن کم است، اما نمونه عطرهای خوبی در بین‌شان وجود دارد.
از بهترین عطرهای این دسته‌بندی، می‌توان ادوتویلت‌های آزارو کروم لجند (Azzaro Chrome Legend)، کنزو توتم بلو (Kenzo Totem Blue) را نام برد.
آروماتیک سبز (Aromatic Green)
دسته‌بندی آروماتیک سبز، از نت‌های چمنی، علفی و برگ‌های سبز تشکیل شده‌اند و رایحه‌ای دل‌انگیز را در کنار ترکیبات آروماتیکی همچون اسطوخودوس و رزماری ایجاد کرده‌اند. این گروه بویایی، شدت سبزی را در عطرهای آروماتیک به نهایت می‌رسانند.
اغلب عطرهای این گروه تقریباً خنک، ورزشی و اغلب مردانه هستند. این عطرهای پیچیدگی‌های رایحه‌ای کمی دارند و به خاطر تند بودن زیاد، بسیار مورد علاقه خانم‌ها هستند.
از شناخته شده‌ترین عطرهای آروماتیک سبز، می‌توان به ادوپرفیوم‌های هوگوباس هوگو اکسترم (Hugo Boss Hugo Extreme)، الفکتیو استودیو پانوراما (Olfactive Studio Panorama) و پرفیوم هندوگرس ناسوماتو (Hindu Grass Nasomatto) اشاره کرد.
آروماتیک ادویهای (Aromatic Spicy)
همان طور که گفته شد، عطرهای آروماتیک از بستر سبز، گیاهی و ادویه ای برخوردار هستند. عطرهای گروه آروماتیک ادویه ای از همین بستر به همراه ادویه هایی همچون فلفل سیاه، فلفل سفید، فلفل صورتی، زنجبیل، بخور ادویهای، جوزهندی، میخک، هل و انیسون ساخته می‌شوند. عطرهای این دسته غالبا مردانه و دارای فضایی نسبتا خنک هستند. البته در این گروه، به طور معدود، عطرهایی با هویت گرم و آروماتیک نیز وجود دارند.
از بهترین عطرهای این دسته، می‌توان از ادوپرفیوم‌های زرجوف کازموراتی فیه رو (Xerjoff Casamorati Fiero)، تام فور نویر (Tom Ford Noir) و ادوتویلت باس ذ سنت هوگو باس (Boss The Scent Hugo Boss) نام برد.